Huyện Thường Tín, Hà Nội: Làng Nghề Gỗ Thường Tín Hà Nội, Làng Nghề Gỗ Văn Tự Thường Tín Hà Nội

Người buôn bản Nhị Khê - tự ông già, bà cả đến cộng đồng choai choai, nhỏ nít, không có ai là ko nhớ cái ngày “ông Tổ thôn nghề tiện mộc ra đi”: 25 mon Mười Âm lịch.

Bạn đang xem: Làng nghề gỗ thường tín

THCL Vào rất nhiều ngày này, thôi thì từ nhà thời thánh Tổ, Đình làng, Miếu trên, Miếu dưới mang lại tất thảy mọi mái ấm gia đình trong khắp những ngõ xóm... Hầu hết đông vui - tiệc tùng làng nghề (còn điện thoại tư vấn là ngày Giỗ Tổ thôn nghề). Lễ tưng bừng, hội náo nhiệt độ cả một vùng...

Chiếu mộc Nhị Khê

Nghề gia truyền vẫn “hội nhập” ...

Dù chỉ còn cách độ nửa “con dao quăng” là bén cổng làng mạc nghề, vậy nhưng chúng tôi đã bắt buộc đi tiếp, vị cái sự... “níu chân” của một mái ấm gia đình người quen làm việc làng Văn Xá, thôn Nhị Khê (Thường Tín) mà theo chị con “gia đình ấy đang “gánh” nghề sang bên đây mấy chục năm qua”.

Hóa ra, chạm mặt chị Nguyễn Thị Liên - tín đồ “níu chân” lại dễ dàng bắt “gu” hơn hoàn toàn như là lúc này, lúc nghe tới chị… dỗ ngọt: “Các chú thanh lịch Nhị Khê tìm hiểu vào tiếng này thì chỉ có “ngắm nghía”, ai fan ta còn thì giờ, ngay cả đến mời nước... Cứ thư thư ở lại đây nghỉ ngơi, chị đã “truyền” nghề cho, rồi sang mặt đó tò mò - những chú được “lợi kép” lại chẳng phải xuất sắc hơn sao?”.

Gia đình chị Liên, một cơ ngơi không rộng, đa phần dành diện tích s cho phân xưởng tại gia tài xuất mành với chiếu gỗ. Nó hệt như một nhà máy chế biến chuyển gỗ thu nhỏ: máy cưa, sản phẩm đột, bộ phận quét sơn, lò sấy, đánh bóng; rồi búa, kìm, đục, dao, kéo..., từng gò gỗ các loại, xếp ngổn ngang.

Những thúng, chậu, mẹt dải từ vào xưởng ra tận sân; trên bày vẽ đủ lắp thêm tựa đồ vật hàng: các hạt hình trái trám, lại sở hữu loại nhỏ, tròn y như phân tử sen mới bóc tách có white color nõn. Rất nhiều thứ gì ở góc xưởng núm kia? Chúng tất cả từng khoanh tròn, trên có những lỗ na ná như những tổ ong, hay hệt như những cái vòi hoa sen?

Ba bốn cô bé thích thú sà vào, nắm lên nhìn nghía, xem nó là trang bị gì.... Lan - con gái chị nhà thấy vậy thì tập làm cô giáo dạy nghề mang đến đám học viên bất đắc dĩ: “Đó là phần đa khoanh gỗ tròn được cưa ra, rồi qua máy bỗng để tạo ra các hạt tất cả hình khối khác nhau, gồm hạt thuôn, hạt trám với hạt tròn - những sản phẩm chính để triển khai mành gỗ...”.

Chị Liên cũng xúm vào góp chuyện, trả lời khá tỉ mỉ bí quyết xâu hoa những hạt tô xanh, đỏ, tím, vàng; các kiểu tết rèm bắt “gu” cùng với từng loại đối tượng người sử dụng người tiêu dùng. Chị tỏ ra tương đối sành điệu khi nói đến khía cạnh này: “Xâu hoa và tết mành đều là những quy trình không khó, làm nhiều khắc quen. Chiếc khó là ở con mắt nghệ thuật. Người dân có kinh nghiệm lâu năm thường coi riêng câu hỏi xâu hoa - tết rèm đã là 1 trong những nghề, nhưng không phải ai cũng theo được. Vậy cần mới bao hàm nghệ nhân chuyên làm việc các câu hỏi đó”.

Cơ sở sản xuất của mái ấm gia đình chị Liên new “nuôi” chừng đôi chục thợ, mà lại đồng vốn “chảy vào” cũng ngốn tệ bạc tỷ. Dẫn tôi đi ngó vài ba “cục tiền” mập (sản phẩm), bà nhà giảng giải: “Chú nom, đám gỗ chỉ như bó củi, cơ mà nó “ăn” của chị ý vài trăm triệu vnd chứ không nhiều à! Đống chiếu cơ nữa, gồm vài chục chiếc ấy thôi mà lại cũng rất nhiều tiền đâu”.

Miệt mài bên sản phẩm

Thấy tôi cứ ngây ra, bà chủ bắt đầu phá lên cười, chỉ tay về phía gò chiếu, giảng giải: “Loại chiếu này dùng làm xuất khẩu, ko phải giá thành ngoài thị phần trong nước như chú tưởng. Chẳng hạn, 4 dòng hồng hồng, nâu nâu ngơi nghỉ trên là một số loại chiếu mộc sưa tròn, còn 4 chiếc ở dưới là chiếu mộc sưa bẹt, giá mắc lắm đó…”.

Gỗ bồ đề là vật liệu chính để gia công mành, cài đặt từ các tỉnh miền núi phía Bắc (chủ yếu là Hòa Bình); gỗ sưa hoặc gỗ pơ mu cần sử dụng làm chiếu, đề xuất lấy mãi tận các tỉnh miền Trung.

- Văn Xá hiện gồm bao nhiêu mái ấm gia đình mở xưởng làm nghề mành, chiếu gỗ? Tôi hỏi Hoàng Như Lương, một thợ chăm đứng đồ vật đột.

Lương mỉm cười tủm:

- Văn Xá chỉ nên nơi “hưởng sái” cần số gia đình làm nghề này chỉ đếm bên trên đầu ngón tay! Đoạn cậu ta tiếp: “Nói thiệt với các sếp, nếu không tồn tại bà bà mẹ “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” để tìm biện pháp “cõng” nghề tiện mộc từ Nhị Khê sang bên này, thì còn lâu new có tín đồ theo được”.

Chị Liên khi này cũng không nhịn được cười, bèn “ném” cái liếc về phía cậu thợ cùng quát “ba hoa nó vừa vừa thôi...”.

Xem thêm: 68+ Kiểu Tóc Uốn Đẹp 2021 Đẹp Trẻ Trung Hot Trend Năm Nay, Top 41 Kiểu Tóc Uốn Đẹp 2021

Rồi chị thiệt thà kể: “Chị vốn là đàn bà làng Nhị Khê, lấy ông chồng bên này. Ngày trước, người lớn tuổi giấu (cấm) nghề dữ lắm, chứ chú tưởng dễ à? mặc dù ai bao gồm thạo nghề mang lại mấy, khi thoát ly ngoài làng, theo nghề gì thì theo, nhưng mà nghề này tuyệt đối không được phép làm. Các cô gái dâu lại càng không dám... Như chị, làm cho dâu Văn Xá mang đến mấy chục năm, vắt mà mãi về sau – loại thời hội nhập bắt đầu được “cụ tổ cho phép” làm. Nói chũm là cánh đơn vị báo hiểu rõ: Thời nay, không thể cảnh “ngăn sông cấm chợ” như thời bao cấp, nhưng mà là hội nhập!

Mỗi mái ấm gia đình - một xí nghiệp

Phải “chui” qua mấy cái cổng làng, lại “vấp” nào các gian bày biện sản phẩm, nào xe cộ, rồi fan người chen chúc, chúng tôi mới tới được nhà thời thánh ông Tổ thôn nghề. Tiệc tùng, lễ hội dẫu không còn cao trào, tuy vậy mà người thì vẫn nườm nượp. Tìm chạm chán Trưởng thôn, trưởng phòng ban Mặt trận thôn, túng thư chi bộ, hỏi tín đồ dân địa phương, người nào cũng nguây nguẩy “gặp tiếng này cực nhọc lắm”. Tuy thế mà “trong cái rủi ló… dòng may”. Cửa hàng chúng tôi được giới thiệu gặp gỡ gỡ và bàn bạc ngắn với Phó quản trị UBND làng mạc Nhị Khê Nguyễn Viết Bình. Ông Bình tự hào: “Thời bao cấp, trong thôn đã có tới 300 gia đình chuyên nghề tiện thể gỗ. Nhị Khê hiện có khoảng gần 600 hộ dân cư thì bao gồm trên 80% số hộ theo nghề. Ở Nhị Khê, mỗi mái ấm gia đình giống như một nhà máy sản xuất sản xuất khép kín, tạo nên sự những sản phẩm riêng biệt.

Nghề tiện không những tạo công ăn uống việc làm cho người dân vào làng, ngoài ra thu hút các lao đụng từ những địa phương khác, mức thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng. Nhờ vào đó, cuộc sống của fan dân được nâng cao, bộ mặt nông thôn ngày càng khởi sắc”.

Hỏi về gốc gác xã nghề, chỉ huy xã bảo, chẳng có tài liệu như thế nào nói “chân tơ kẽ tóc” cái năm “ông ráng ra đi”, chỉ biết cách hiện nay đã mấy trăm năm, xã đã gồm nghề mộc (nay call là nhân thể gỗ).

“Tương truyền, vào thời vua Lê - chúa Trịnh (thế kỷ XVI), gồm một ông ráng tên là Doãn Văn Tài tự đâu về xóm Khánh Vân, xã tự do (Thường Tín, Hà Tây cũ) ở bên kia sông sơn Lịch, với nhã ý dạy nghề có tác dụng đồ gỗ cho người trong làng. Dạy dỗ được một thời gian, thấy dân mụ muội cả đầu óc, học không vào, ông cụ sinh chán nản, bắt đầu lội sông sang bên đây - tức làng Nhị Khê, thôn Nhị Khê (Thường Tín), tìm tín đồ truyền nghề. Khi tín đồ Nhị Khê vẫn học được tương đối thì bỗng nhiên một hôm (25 tháng Mười Âm lịch) ông vắt dời làng, rồi không thấy tảo trờ về. Tự đó, bạn Nhị Khê lấy thời buổi này làm ngày giỗ Tổ làng nghề và gọi người dân có công truyền nghề là rứa Tổ tiên Thánh sư”…

Lãnh đạo xã cho biết, trước đây, tự gỗ, bạn trong thôn “đẽo” ra mặt hàng chục, hàng trăm thứ: vòng câu cá, chén điếu, ống hương, cây thắp nến, cây nhằm hoa quả... Những sản phẩm làm ra, bà con rong ruổi khắp những chợ vào huyện, tỉnh, ra Hà Nội, sang mặt Hưng Yên, Hải Dương... Vừa bán buôn, vừa kinh doanh nhỏ cho người tiêu dùng.

Bây giờ, những mặt hàng vốn một thời “độc chiêu” - không hẳn là không có người làm, tuy thế nó nhạt dần dần theo năm tháng, do “tiền chiếm được từ bán sản phẩm chỉ đủ tiêu ở... Vào làng”.

- hiện tại tại, trong làng bao gồm hơn 80% số gia đình làm chiếu, mành xuất khẩu? Vậy thì có tiện lợi và khó khăn gì? Tôi hỏi Phó quản trị UBND làng Nguyễn Viết Bình.

Anh Bình phát mạnh tay xuống đùi đánh dòng “đét”, nói lớn:

- Thời nay, cả nước, đâu đâu tín đồ ta cũng thi “bơi ra đại dương lớn”. Chẳng lẽ, Nhị Khê lại không tồn tại người… “biết bơi?” bởi vì thế, giờ đây, trong xóm đã mở ra nhiều “đại gia”, cung giải pháp làm ăn uống quy củ ra trò; chủng loại thành phầm thì ngoài chê, phong phú đa dạng gấp nhiều lần so với trước.

Gần như cả xã Nhị Khê có tác dụng nghề tiện mộc thì có đến... 101% gia đình sắm sản phẩm công nghệ móc, trang vật dụng khá hiện đại ship hàng sản xuất, mướn thợ làm. Gia đình anh Nguyễn Hùng, gồm cả trăm thợ; gia đình anh Nguyễn Trọng Tấn cũng ngót nghét; mái ấm gia đình anh Nguyễn Thành, gia đình ông Lều thọ Tịch bên trên 50 thợ...; số mái ấm gia đình (xí nghiệp) “nuôi” 30 - 40 thợ làm, đếm ko xuể.

Hầu hết các hộ dân làm cho chiếu cùng mành xuất khẩu; dường như sản xuất ổ điện, thiết bị thờ, hàng bằng tay mỹ nghệ... Đại để, hễ thị phần người ta buộc phải thứ gì mà fan Nhị Khê đáp ứng nhu cầu được thì “tiện” máy đó, bất kể là dễ hay cực nhọc đến mấy cũng quyết tạo nên kỳ được, dù cho là bằng gỗ tuyệt xương, sừng, ngà!

Chúng tôi gõ cửa nhà anh Nguyễn Hùng, một mái ấm gia đình có “móng tay nhọn” theo nghề lâu năm ở vào làng. Ông công ty đang luân chuyển trần làm việc cùng với đám thợ. Thấy thằng bạn đồng nghiệp của mình miệng cứ “chặt chặt...” về chiếc cơ ngơi phân xưởng sản xuất, anh hùng nói vui: “Nom gắng thôi, Nhị Khê dễ dàng không bằng 1 phần so với làng Đồng Kỵ (Bắc Ninh) - nơi có tới hàng trăm giám đốc, phó giám đốc”.

Xí nghiệp của anh ý Hùng, chuyên cung cấp chiếu, mành gỗ, đồ bằng tay mỹ nghệ, có tầm khoảng 100 thợ, phần nhiều là tín đồ địa phương.

Hỏi về công việc sản xuất, thị phần tiêu thụ bây giờ ra sao, chị trần Thị Mai, vợ ông nhà Hùng mang đến biết, hiện tại tại, nghề tiện mộc ở trong xóm vẫn chiều hướng “ăn đề xuất làm ra”. Riêng cơ sở sản xuất của gia đình chị, cánh thợ liên tiếp có bài toán làm, các khoản thu nhập ổn định. Thành phầm làm ra, hỗ trợ cho những công ty xuất nhập vào (chủ yếu là doanh nghiệp những tỉnh phía Nam, tp Hồ Chí Minh).

Tôi góp vui: vn đã cùng đang tham gia sâu rộng vào các hiệp định dịch vụ thương mại tự do (FTA); buôn bản mình nạm nào, tất cả “vào” không?

Chị Mai bĩu môi: “Khó khăn - thách thức cứ là cố chắc, hàng ngày một “của hiếm tín đồ khôn”. Cả làng cùng “đá bóng” chung một sân đang đủ mệt; giờ cả... Thế giới cùng lao vào “đá bình thường sân” thì núm nào? tuy vậy Nhị Khê, tôi tin - sẽ vững bước cách tân và phát triển trong thời kỳ thay đổi và hội nhập!”.

Đi trên con đường nhựa trải rộng, chạy xuyên suốt dọc tuyến đường làng cho tới Quốc lộ 1A (cũ), tôi tận mắt chứng kiến cảnh tràn trề người, xe qua lại cùng “đi kèm” là những sản phẩm & hàng hóa - sản phẩm đồ tiện gỗ khá nhiều chủng loại về chủng loại, mẫu mã.

“Con mặt đường hội nhập” thênh thang rộng mở. Với tôi dám chắc chắn là rằng, như bao buôn bản nghề của Thăng Long - hà nội thủ đô – Hà Tây (cũ), Nhị Khê với nghề luôn tiện gỗ truyền thống lâu đời, sẽ bắt nhịp cùng với quá trình hội nhập sâu rộng lớn của khu đất nước.

Trước đây, các thành phầm của Nhị Khê đa số bằng gỗ, ship hàng nhu cầu thực hiện thông thường. Ngày nay, bởi sự sáng chế và những bí quyết cổ truyền, các sản phẩm tiện của xóm nghề - sẽ trở bắt buộc tinh xảo, quality ngày càng cao với nhiều làm từ chất liệu quý như sừng, xương, ngà... đáp ứng nhu cầu nhu cầu thị trường trong và ngoại trừ nước. Trong dịp lễ hội xóm nghề, dân xóm có tổ chức triển khai Lễ tế Tổ, cúng tế, dưng lễ đồ lên Tổ sư, đánh cờ, hát chèo...

Làng Nhị Khê xưa, có tên nôm là xã Dũi, thuộc thị xã Thượng Phúc, bao phủ Thường Tín, trấn Sơn nam giới Thượng (nay trực thuộc huyện hay Tín, Hà Nội). Vị trí đây, vốn là mảnh đất nền văn hiến, khoa bảng, quê nhà của các bậc vĩ nhân như Nguyễn Trãi, Nguyễn Phi Khanh, Lương Văn Can, Lương Ngọc Quyến… Nhị Khê còn lừng danh với nghề nhân tiện truyền thống, chuyên hỗ trợ những sản phẩm tiện được làm bằng gỗ vô thuộc tinh xảo cho thị phần cả nước. Nếu như trước đây, phần lớn vĩ nhân đã làm rạng danh ngôi buôn bản này thì ngày nay, nghề luôn thể cũng góp Nhị Khê trở phải nổi tiếng…